Otra məktəbdə kimya fənnin tədrisində innovativ dəyişikliklər.
Bakı ş.Qaradağ r-nu 228№ məktəbin
kimya-biologiya metodisti Hüseynova Rimma
5-8 .06. 2014 Stambul universitetində keciriləcək Beynəlxalq təhsil konqresinin elm və təhsil şöbəsində dinlənilməyə qəbul olunan məqalənin tezisləri.
Bu məqalə təlim prosesinin dəyişikliyinə həsr edilmişdi. Dəyişiklik yaddaşa istiqamətlənmiş dərs prosesini koqnitiv dərk etmə prosesinə çevirməkdən ibarətdir. Dərk etmə prosesi üzərində qurulan Bunyatovanın konstruktiv yanaşma ilə interaktiv təlimi şagirdlərə öz biliklərinə əsaslanaraq yeni biliklərini qurmağa imkan verir. J Piajenin koqnitiv nəzəriyyəsinə və S.Kaqanın kooperativ təlimin təlim fəaliyyətlərinə əsaslanan bu təlimdə müəllim dərsin dizaynını edərkən şagirdlərin təlim fəaliyyətləri ilə bərabər əqli fəaliyyətlərinidə qurur. Bu qurğuda ənənəvi təlim Konstruktiv yanaşma ilə interaktiv təlimlə əvəz ediləndə dərsin məqsədi müəllim və şagirdlərin fəaliyyətini dəyişməklə bərabər, dərsdə əldə olunan nətiçələr də dəyişir .
Belə ki, ənənvi təlimdə diqqət yaddaşa yönəldilir və təlim nəticəsi öyrənilən biliyin düzgün əks edilməsindən və onun tətbiqindən gedir. Bu konstruktiv yanaşma ilə interaktiv təlimdə diqqət üc yönümdə olur.
1. Şagirdlərin interaktiv təlim fəaliyyətlərində olarkən əldə etdikləri sosial və akademik bacarıqları.
2. Əqli fəaliyyətdə olarkən əldə etdikləri məntiqi əməlliyatlar bacarıqları.
3. Məntiqi əməliyyat bacarıqlarını tətbiq edərkən hər bir fərdin daxili yaradıcı potensialının inkişafı.
Konstruktiv yanaşma ilə aparılan inreaktiv təlim prosesində dərs iki hissədən ibarət olur. Birinci hussədə şagirdlər müəllimin qoyduğu məntiqi suallarla mövzu haqqında biliklərini üzə cıxardaraq paylaşırlar. Paylaşma zamanı şagirdlərin bilikləri genışlənərək yeni formaya çevrilir. Müəllim şagirdlərin biliklərinə yeni bilik əlavə edərək onların biliklərini dahada genişləndirir. Əldə edilən bilikləri möhkəmləndirilməsi ücün müəllim tapşırıqlar verir. Tapşırıqlar bilik strukturlarının möhkəmləndirilməsinə xidmət edir və bu biliklərin paylaşması zamanı hər bir şagirdin bilikləri genişlənərək zənginləşir. Dərsin ikinci hissəsində isə əks əlaqə yaradılır. Bu əks əlaqə müəllimin hazırladığı işci vərəqlərinin tapşırıqlarını yerinə yetirilməsi və onun təqadimatı zamanı olur. Əks əlaqənin sualları J.Brunerin idrak nəzəriyəsinin acar sözlərindən ibarət olur. Bunlar: bilik yönümlüyünə və onun tətbiqinə , təhlilinə, qiymətləndirilməyə və yaradıcılıqa istiqamətlənmiş suallar olur. Bu suallar şagirdlərin inkişaf səviyyəsini göstərir . Bu göstəriçilər həm biliyə, həm də koqnitiv inkişafa aid olur.
Baxış: 1766